 |
| ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ "Ψυχολογικές Πρώτες Βοήθειες" |
Σήμερα 10 Οκτωβρίου είναι Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας όπως έχει οριστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (World Health Organization, WHO).
To μήνυμα ευαισθητοποίησης προς το κοινό για φέτος είναι:
ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ ΨΥΧΙΚΕΣ ΥΓΕΙΑΣ ή ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ.
Είναι γεγονός, ότι η κρίση βιώνεται παγκόσμια και σε διάφορες μορφές. όπως η οικονομική κρίση, οι φυσικές καταστροφές, η βία, η τρομοκρατία, οι πόλεμοι. Όλα αυτά αποτελούν κάποια σημαντικά και στρεσογόνα γεγονότα στις ζωές των ανθρώπων, τα οποία επηρεάζουν τόσο το παρόν όσο και το μέλλον τους σε ψυχικό, σωματικό και κοινωνικό επίπεδο.
Τα νέα των ειδήσεων καθημερινά μας βομβαρδίζουν από αιματηρές επιθέσεις, δυστυχήματα, στυγερές δολοφονίες και απρόσμενες φυσικές καταστροφές που στο πέρασμά τους πεθαίνουν δεκάδες άνθρωποι. Το τρομoκρατικό χτύπημα στο Παρίσι, ο καταστροφικός σεισμός στην Ιταλία , οι φονικοί τυφώνες που σάρωσαν την Αμερική και φυσικά οι πρόσφυγες που καταφθάνουν καθημερινά στη χώρα μας λόγω του συριακού πολέμου, από τους οποίους κάποιοι (μεταξύ τους και παιδιά) πεθαίνουν στα ανοιχτά του Αιγαίου, είναι μόνο λίγα από τα γεγονότα που απαιτούν Πρώτες Βοήθειες Ψυχικής Υγείας.
Αρχικά, πριν γίνει αναφορά στις Πρώτες Βοήθειες Ψυχικής Υγείας, θα ήθελα να υπογραμμίσω τον όρο ΚΡΙΣΗ. Ο όρος "κρίση" παραπέμπει σε πολύ αρνητικά γεγονότα (π.χ. φυσικές καταστροφές, κακοποίηση, βία, ατυχήματα) ή ότι άλλο σχετίζεται με απειλή κατά της ζωής. Επίσης, οι απειλητικές συνθήκες μπορεί να είναι όχι μόνο για τη ζωή αλλά και την περιουσία, την οικογένεια, το σπίτι κ.ά. Η κρίση αφορά την απώλεια ή την απειλή της απώλειας¨και τα δύο, δημιουργούν σοβαρά ψυχολογικά και σωματικά προβλήματα στο ίδιο το άτομο που τα βιώνει αλλά και στο στενό οικογενειακό -και ίσως φιλικό- περιβάλλον. Τέτοια κρίσιμα γεγονότα δεν αφήνουν κανένα αδιάφορο, πόσο μάλλον τα άτομα που βρίσκονται εντός του προβλήματος.
Τι είναι οι Πρώτες Βοήθειες Ψυχικής Υγείας;
Πρόκειται για τη βοήθεια που μπορεί να προσφέρει ένας ειδικός ψυχικής υγείας αλλά και ένας δάσκαλος, ένας αστυνομικός, ένας πυροσβέστης, ένας άνθρωπος... σε άτομα που έχουν εκτεθεί σε σοβαρούς στρεσογόνους παράγοντες και χρειάζονται φροντίδα και υποστήριξη. Οι ψυχολογικές πρώτες βοήθειες, με λίγα λόγια, είναι μία ανθρωπιστική, υποστηρικτική και πρακτική ανταπόκριση προς ανθρώπους που βιώνουν τραυματικά γεγονότα.
Τι συμπεριλαμβάνεται στις Πρώτες Βοήθειες Ψυχικής Υγείας;
Ενδεικτικά, ως Πρώτες Βοήθειες Ψυχικής Υγείας, μπορεί να θεωρηθούν:
-η αξιολόγηση των αναγκών και ανησυχιών των ανθρώπων που χρειάζονται τη βοήθεια,
-η βοήθεια των ανθρώπων με σκοπό την αντιμετώπιση των βασικών αναγκών τους, όπως τροφή και νερό,
-η επικοινωνία με τους ανθρώπους που χρειάζονται βοήθεια ώστε να έρθουν σε επαφή με κατάλληλες δομές και υπηρεσίες για την υποστήριξή τους,
-η ψυχολογική υποστήριξη αυτών των ανθρώπων προσφέροντάς τους το αίσθημα της ασφάλειας και της ηρεμίας,
-η ανάπτυξη μίας σχέσης εμπιστοσύνης, στην οποία δεν θα πιεστεί το άτομο που βιώνει την κρίση ή την καταστροφή να μιλήσει για κάτι που δεν θέλει,
-η φροντίδα και η υποστήριξη στο πλαίσιο των αναγκών και της βοήθειας που επιθυμεί το άτομο.
Η παρέμβαση στην κρίση στοχεύει, μεταξύ άλλων.στην ψυχολογική επίλυση των άμεσων επιπτώσεων της στη ζωή του ατόμου ή της ομάδας και στην αποκατάσταση της λειτουργικότητάς του. Ωστόσο, είναι σύνηθες στις άμεσες ανθρωπιστικές ανταποκρίσεις που γίνονται προς ανθρώπους που βιώνουν κάποια κρίση, να παρέχεται ψυχολογική υποστήριξη αλλά να απουσιάζει οποιοδήποτε άλλο είδος φροντίδας.
Τέλος, σύμφωνα με τον ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΥΓΕΙΑΣ η ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ορίζεται ως εξής:
"Μία κατάσταση πλήρης σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευημερίας και όχι μόνο η απουσία κάποιας διαταραχής".
Η ΜΗ διάγνωση από κάποια ψυχική διαταραχή δεν σημαίνει ότι το άτομο είναι και ψυχικά υγιές.
Από την Αναστασία Δ. Φουρτάκα,
Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια
Για το άρθρο χρησιμοποιήθηκαν κάποια στοιχεία από το
http://www.who.int/en/ σε ελεύθερη απόδοση/μετάφρασή.