 |
| Ν'αλλάξω τον κόσμο σημαίνει να αλλάξω την οικογένεια. Virginia Satir |
"Όταν ένα μωρό έρχεται στον κόσμο, δεν έχει παρελθόν, δεν έχει πείρα για να χειριστεί τον εαυτό του, δεν έχει κριτήρια για να κρίνει την αξία του. Το μωρό πρέπει να στηρίζεται στις εμπειρίες του με τους ανθρώπους και στα μηνύματά τους για την αξία του ως ατόμου. Στα πρώτα πέντε ή έξι χρόνια η αυτοεκτίμηση του παιδιού σχηματίζεται αποκλειστικά σχεδόν μέσα στην οικογένεια. Μόλις το παιδί πάει στο σχολείο, άλλες επιρροές έρχονται να το επηρεάσουν, η οικογένεια ωστόσο παραμένει βασικός παράγοντας. Εξωτερικές δυνάμεις τείνουν να ενδυναμώσουν τα συναισθήματα της αξίας ή της αναξιότητας που το παιδί έμαθε στο σπίτι: το μικρό, το γεμάτο αυτοπεποίθηση, μπορεί να ξεπεράσει πολλές αποτυχίες στο σχολείο ή με τους συνομηλίκους του. Ενώ το παιδί, που δεν εκτιμάει τον εαυτό του, μπορεί να έχει πολλές επιτυχίες και όμως να αισθάνεται την αμφιβολία για την αξία του να του τρώει τα σωθικά. Ακόμη και μία μόνο αρνητική εμπειρία μπορεί να δημιουργήσει δυσανάλογα με το γεγονός αποτελέσματα.
Η κάθε λέξη, η κάθε έκφραση του προσώπου, κάθε χειρονομία ή ενέργεια των γονιών στέλνει στο παιδί ένα μήνυμα για το πόσο αξίζει ο εαυτός του. Είναι θλιβερό πως τόσοι γονείς δε συνειδητοποιούν τα μηνύματα που στέλνουν. Μία μάνα μπορεί να πάρει το μπουκέτο που σφίγγει στο χεράκι του το τρίχρονο παιδάκι της και να πει: "Πού τα μάζεψες αυτά;" - υπονοώντας με τον τόνο της φωνής της και το χαμόγελό της: "Γλυκό μου παιδάκι που τα μάζεψες αυτά; Που φυτρώνουν τόσο όμορφα λουλούδια;" Αυτό το μήνυμα ενδυναμώνει το συναίσθημα αξίας του εαυτού τού παιδιού. Μπορεί όμως να πει: "Τι ωραία!" και να προσθέσει με επικριτική φωνή: "Τα' κοψες από τον κήπο της κυρίας Ρ΄ντολ;" υπονοώντας μ' αυτό το τρόπο ότι ήταν κακό που το παιδί έκλεψε. Αυτό το μήνυμα κάνει το τρίχρονο παιδί να αισθάνεται κακό, πονηρό και ανάξιο."
Πηγή:
Σατίρ, Β. (1988), Πλάθοντας Ανθρώπους (σσ.45-46) , Αθήνα: Κέδρος.