 |
| Κανείς δεν μπορεί να σε κάνει να νιώσεις κατώτερος χωρίς τη συγκατάθεσή σου. Eleanor Rousevelt |
Tο θέμα της αυτοεκτίμησης είναι πάντοτε καίριο καθώς είναι αυτή η οποία διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ταυτότητας και στην εξέλιξη ενός ανθρώπου. Η αυτοεκτίμηση χτίζεται και περιτυλίγεται από πολλά και διαφορετικά καθημερινά ή μη πράγματα. Για κάποιον άνθρωπο η δουλειά του μπορεί να είναι και η ζωή του, ενώ για κάποιον άλλον η αγάπη για την οικογένεια μπορεί να αποτελεί βασικό στοιχείο ικανοποίησης. Η απουσία ενός από τα δύο μπορεί να προκαλέσει ανάλογες επιπτώσεις στην αυτοεκτίμηση ενός ατόμου χωρίς αυτό να σημαίνει ότι και η παρουσία προκαλεί απαραίτητα ιδανική ευχαρίστηση.
Η αυτο - εκτίμηση, αφορά την εκτίμηση του εαυτού από τον εαυτό, την αγάπη του εαυτού από τον εαυτό... είναι το καύσιμο που δίνει ενέργεια για συναισθηματική ισορροπία, δημιουργικότητα και πνευματική διαύγεια. Κάποιες φορές οι άνθρωποι ψάχνουν στη ζωή τους σημαντικούς άλλους, που θα τους λένε "μπράβο" και θα εισπράττουν αυτό το "λίγο" που θα τους κάνει στιγμιαία να αισθάνονται καλά. Προσοχή, όμως, στις παγίδες.... "στιγμιαία" να αισθάνονται καλά. Η στιγμή περνά... η ευτυχισμένη στιγμή περνά... και μετά πάλι καλείσαι να αντιμετωπίσεις τη ζωή, και το δυσκολότερο; Καλείσαι να αντιμετωπίσεις τον εαυτό σου. Σε αυτό το στάδιο, συνήθως, ψάχνεις να βρεις τον επόμενο στόχο. Πρέπει κάπου να φτάσεις πάλι, να πάρεις τα μπράβο σου και τα τριγύρω χειροκροτήματα, και μετά πάλι... πάλι να προσπαθήσεις για να φτάσεις κάπου, σε κάτι άλλο... Γιατί έτσι έμαθες να είσαι καλά.Να κοπιάζεις και να στήνεις ολόκληρη παράσταση ενώ εσύ θα έχεις πάντα τον πρωταγωνιστικό ρόλο, τον ρόλο που τα φώτα θα είναι πάντοτε πάνω σου. Και έπειτα, θα ζητήσεις την επιβράβευση από το κοινό... Ένα χειροκρότημα ,όμως, πότε είναι αρκετό και πότε είναι λίγο;
Οι άνθρωποι, να θυμάσαι ότι συχνά είναι πολύ απασχολημένοι με τα προβλήματά τους για να ασχοληθούν με τις δικές σου επιτυχίες ή αποτυχίες (επαγγελματικές ή προσωπικές). Και στη δική σου παράσταση κάποιος ίσως φύγει νωρίτερα γιατί βιάζεται, ένας άλλος ίσως σε κοιτά μα δεν σε παρακολουθεί ή , ίσως, κάποιος επικεντρώνεται στο περιτύλιγμα (φαίνεσθαι) και όχι στο περιεχόμενο (είναι). Τα φώτα και τα φόντα λειτουργούν πολλές φορές σαν περισπασμοί ...Στο τέλος μπορεί να σε χειροκτροτήσουν όλοι. Ο καθένας για τους δικούς του λόγους. Είναι δύσκολο, όμως, να είναι κάποιος πάντα εκεί να σε χειροκροτήσει, . Το σίγουρο είναι ότι εσύ θα είσαι πάντα εκεί για εσένα, γι' αυτό και αξίζει πολύ να επενδύεις για εσένα.
Διαφορετικά, θα μπαίνεις, μόνιμα, σε έναν φαύλο κύκλο χωρίς να το καταλάβεις. Να ζητάς..να ζητάς..να ζητάς.. χωρίς να ξέρεις πάντοτε αν θα πάρεις. Και τότε μπορεί να υποφέρεις...
Ο Ζαν - Ζακ Ρουσό έχει πεί "να αγαπάμε τον εαυτό μας". Δηλαδή, η ικανότητα κάποιου να αγαπά τον εαυτό του γι' αυτό που είναι , έτσι, όπως είναι, γιατί είναι αυτός που είναι. Θα υιοθετήσω αυτό που αναφέρει ο Erich Fromm στο βιβλίο του Η τέχνη της αγάπης : I am loved because I am ( Είμαι αγαπητός επειδή είμαι εγώ), και αυτό το είδος αγάπης αφορά την μητρική αγάπη. Η μητέρα είναι εκείνη που αγαπά το βρέφος της έτσι όπως είναι, χωρίς να περιμένει τίποτα από αυτό. Και είναι δύσκολο για έναν ενήλικα να αγαπά χωρίς να περιμένει και να απορεί...
Σύμφωνα με την Virginia Satir (Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια) η θετική άποψη που έχουμε για τον εαυτό μας αποτελεί το θεμέλιο λίθο για την ψυχική μας υγεία (Satir, 1983). Όταν λείπει το καύσιμο της αυτοεκτίμησης, το άτομο ρυμουλκείται από άλλους και οδηγείται στην επίτευξη στόχων που εκείνοι, οι άλλοι, έχουν θέσει γι' αυτό. Σε κάθε περίπτωση, ο άνθρωπος με χαμηλή αυτοεκτίμηση δεν μπορεί να χαρεί τη ζωή στο σύνολό της. Δηλαδή, προσπαθεί να τη χαρεί αλλά αυτό συμβαίνει μόνο αποσπασματικά. Η αυτοεκτίμηση, όμως, αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό μιας ισχυρής ταυτότητας... είναι η θεμελιώδης πίστη που έχει κάποιος στον εαυτό του. Εμπιστεύεται κάποιος τόσο πολύ τον εαυτό του, ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει γύρω του και τι σκέφτονται οι άλλοι. Το άτομο με ισχυρή αυτοεκτίμηση, δεν επηρεάζεται από συγκρίσεις, κριτικές και αποθαρρυντικές συμβουλές. Ξέρει τι του ταιριάζει, τι είναι καλό και τι όχι, τι επιθυμεί και τι θέλει εκείνο - και μόνο εκείνο - από τη ζωή του.
"Καλλιεργώ την αυτοεκτίμησή μου" δε σημαίνει -απαραίτητα- αποκτώ το ιδανικό βάρος ή παίρνω άλλο ένα πτυχίο ή κερδίζω πολλά χρήματα. Υπάρχουν πολλοί επιστήμονες με πολλά πτυχία, πολλοί καλλιτέχνες με διεθνή επιτυχία και πολλοί πλούσιοι που όμως διακατέχονται απο χαμηλή αυτοεκτίμηση και δημιουργούν μια ψευδο-αξία του εαυτό τους, η οποία είναι εύθραυστη σαν γυαλί. Κάποιος βέβαια θα μπορούσε να πει : "Ας έχω εγώ λεφτά, ας γίνω εγώ διάσημος... και δεν με νοιάζει η αυτοεκτίμηση". Κι όμως, η αυτοεκτίμηση είναι εκείνη που επιτρέπει σε κάποιον να ικανοποιηθεί και να απολαύσει τις επιτυχίες και τον πλούτο, υλικό και συναισθηματικό, που αποκτά στη ζωή.
Η καλλιέργεια της αυτοεκτίμησης είναι μια εσωτερική υπόθεση... μια εσωτερική διαδικασία, που ξεκινάει από κάτι πολύ ουσιαστικό: Το χτίσιμο της εμπιστοσύνης προς τον εαυτό μας, και καταλήγει σε κάτι εξίσου σημαντικό: Μια καλή σχέση με τον εαυτό μας που είναι ο σταθερός σύντροφος της ζωής μας.
Από την Αναστασία Δ.Φουρτάκα,
Ψυχολόγο-Ψυχοθεραπεύτρια.