 |
| Δεν υπάρχει o τέλειος γονιός υπάρχει ο αρκετά καλός γονιός. |
Τις τελευταίες δεκαετίες οι έρευνες από πολλές χώρες αποδεικνύουν την αύξηση της συχνότητας των ψυχοκοινωνικών και συναισθηματικών προβλημάτων καθώς και δυσκολίες στη σχολική προσαρμογή και επίδοση των παιδιών και των εφήβων.
Στη φύση της παιδικής ηλικίας βλέπουμε να συμβαίνουν μεγάλες αλλαγές. Οι αλλαγές αυτές είναι ευρείες, με αποτέλεσμα οι γονείς να πρέπει να αναπτύξουν νέους ευφυείς τρόπους προκειμένου να διδάξουν στα παιδιά τους τα βασικά συναισθήματα και τους κοινωνικούς κανόνες. Αυτά που ίσχυαν στο παρελθόν δεν είναι εφικτό να εφαρμοστούν στον παρόν καθώς πολύ απλά "δεν πιάνουν". Τα παιδιά εμφανίζονται περισσότερο ευερέθιστα,νευρικά, κακόκεφα, μελαγχολικά, παρορμητικά και ανυπάκουα. Πίσω από αυτές τις αλλαγές, φυσικά, υποκρύπτονται διάφορα προβλήματα...
Σίγουρα, όμως, υπάρχουν κάποια πράγματα που μένουν σταθερά και δεν αλλάζουν. Για παράδειγμα, ήταν και είναι σημαντικό τα παιδιά να μάθουν τις βασικές ανθρώπινες δεξιότητες. Δηλαδή, το παιδί να μπορεί να καταλαβαίνει τι νιώθει ο άλλος, να κατανοεί και να διαχειρίζεται τα αρνητικά του συναισθήματα (όπως θυμός, απογοήτευση, κ.ά), να ελέγχει τις παρορμήσεις του, να υπακούει σε βασικούς κανόνες, να μην βλάπτει τους άλλους, να μην τα παρατά και να προσπαθεί να λύνει τα προβλήματά του. Αυτά ήταν, είναι και θα είναι από τις σημαντικότερες συναισθηματικές και κοινωνικές δεξιότητες που πρέπει να εκπαιδευτεί το άτομο στην πορεία τη ζωής του καθώς καθορίζουν την επιτυχία και την ευτυχία στη ζωή του.
"Η οικογενειακή ζωή είναι το πρώτο σχολείο της συναισθηματικής μάθησης", γράφει ο D.Goleman. Οι γονείς χρειάζεται να διαπαιδαγωγήσουν σωστά το παιδί τους. Να το εκπαιδεύσουν με τέτοιο τρόπο ώστε το παιδί να είναι στο μέλλον έτοιμο να αντιμετωπίσει τους δύσκολους αγώνες της ζωής. Αυτοί οι γονείς, λοιπόν, διδάσκουν στα παιδιά τους τρόπους να διαχειρίζονται τον θυμό, τον φόβο ή την απογοήτευσή τους και δεν ενοχλούνται όταν βλέπουν το παιδί τους θυμωμένο, φοβισμένο ή απογοητευμένο. Όταν τα παιδιά τους βιώνουν αρνητικά συναισθήματα κατανοούν ότι πρέπει να βρίσκονται κοντά τους, να τα ακούσουν κι αν χρειαστεί να τα καθοδηγήσουν. Τα παιδιά που αισθάνονται ότι οι οικογένειές τους τα σέβονται και τα εκτιμούν είναι καλύτεροι μαθητές, έχουν περισσότερους φίλους και μία υγιέστερη και πιο επιτυχημένη ζωή.
Οι γονείς στις προηγούμενες γενιές, δυστυχώς, δεν αναγνώριζαν -πάντα- την ανάγκη για αυτοέλεγχο, υπομονή και σεβασμό των παιδιών. Καθώς τα χρόνια περνούν βλέπουμε οι γονείς να ασχολούνται όλο και περισσότερο με την ικανοποίηση των ψυχολογικών και συναισθηματικών αναγκών των παιδιών τους. Όπως γράφει και ο deMause "η ανατροφή του παιδιού έγινε λιγότερο μία διαδικασία συντριβής της θέλησής του και περισσότερο μία διαδικασία εκπαίδευσής του, καθοδήγησής του σε σωστά μονοπάτια, προσαρμογής και κοινωνικοποίησής του". Οι γονείς σήμερα είναι απαραίτητο να ασχοληθούν με τα παιδιά τους πολύ περισσότερο από το να τους εξασφαλίσουν τροφή ή μία καλή εκπαίδευση. Στα εργαστήρια ψυχολογίας πλέον αξιολογείται και επιβεβαιώνεται η σημασία και τα οφέλη της υγιούς συναισθηματικής επικοινωνίας γονέων - παιδιών. Ο Gottman αναφέρει ότι: "Κατανοούμε ότι οι αλληλεπιδράσεις ενός νηπίου με τους γονείς του μπορεί να επηρεάσουν καθοριστικά το νευρικό του σύστημα και τη συναισθηματική υγεία του παιδιού για όλη του τη ζωή. Γνωρίζουμε, πλέον, ότι η αντοχή και η σταθερότητα ενός γάμου επηρεάζουν τη ψυχική υγεία των παιδιών της οικογένειας, όπως γνωρίζουμε τις τεράστιες δυνάμεις της συναισθηματικής εμπλοκής ενός πατέρα με τα παιδιά του".
Η επίγνωση των γονέων για τα συναισθήματα είναι ο πυρήνας για τη βελτίωση της συναισθηματικής νοημοσύνης των παιδιών. Τα συναισθήματα των παιδιών παύουν να υπάρχουν όταν οι γονείς τα συμβουλεύουν λέγοντάς τους να "μην αισθάνονται έτσι" .
Κάθε γονιός μπορεί να δώσει στο παιδί του "συναισθηματικά μαθήματα". Αυτό που ίσως να δυσκολεύει κάποιους να δώσουν την επιθυμητή συναισθηματική αγωγή είναι ο τρόπος που οι ίδιοι μεγάλωσαν από τις δικές τους οικογένειες και πως, τελικά, διαχειρίζονται τα δικά τους συναισθήματα. Αυτό αποτελεί ένα σημαντικό εμπόδιο ώστε να γίνουν οι ισχυροί και υποστηρικτικοί πατέρες ή μητέρες που θα επιθυμούσαν.
Το σημαντικό, όμως, είναι οι γονείς να ασχοληθούν με τα συναισθήματα των παιδιών τους. Τα συναισθήματα των παιδιών δεν γίνεται να καταπιεστούν. Μακροπρόθεσμα θα βρείτε μπροστά σας σωρεία προβλημάτων τα οποία θα αντιμετωπιστούν δυσκολότερα καθώς το παιδί θα βρίσκεται πολύ μακριά σας συναισθηματικά. Για να χτιστεί η γέφυρα επικοινωνίας, έπειτα, θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος, υπομονή και κατανόηση καθώς τα προβλήματα θα έχουν εδραιωθεί. Τέλος, να θυμάστε ότι κάποιες φορές δεν χρειάζονται τα λόγια. Η "συναισθηματική" σας παρουσία "μιλάει" στην καρδιά του παιδιού.....και η αγκαλιά ή ένα χάδι είναι πολύ πιο σημαντικά από οποιαδήποτε λέξη κάποιες στιγμές που το παιδί παλεύει με τη λύπη ή τον φόβο.
Από την Αναστασία Δ. Φουρτάκα,
Ψυχολόγο - Ψυχοθεραπεύτρια.