Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητας (Συντομία: ΔΕΠ-Υ) Διεθνώς εμφανίζεται με τον όρο ADHD, δηλ. Attention Deficit Hyperactivity Disorder. |
Στη Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής
και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ) παρατηρούνται τα εξής βασικά χαρακτηριστικά:
1. Απροσεξία/ Έλλειψη Προσοχής : Το παιδί
αδυνατεί να διατηρήσει τη συγκέντρωση της προσοχής του. Οι γονείς και οι
δάσκαλοι συνήθως παραπονιούνται ότι τα παιδιά δεν μπορούν να συγκεντρωθούν, ότι
η προσοχή τους διασπάται εύκολα, ότι ξεκινούν μία δραστηριότητα μετά την άλλη
(χωρίς να ολοκληρώνουν την πρώτη) και τείνουν να ξεχνούν και να ονειροπολούν.
2. Υπερκινητικότητα : Το παιδί βρίσκεται
συνεχώς σε κίνηση σα να είναι «κουρδισμένο». Αυτή η τάση για συνεχή
δραστηριότητα μπορεί να εκδηλωθεί με σκαρφάλωμα ή άσκοπο τρέξιμο, με υπερβολική
ομιλητικότητα ή με το να σηκώνονται συνέχεια και με ακατάλληλο τρόπο από τη
θέση τους κατά τη διάρκεια του μαθήματος.
3.Παρορμητικότητα : Δηλαδή το παιδί ενεργεί χωρίς να σκεφτεί. Το παιδί φαίνεται να δίνει βεβιασμένες απαντήσεις χωρίς να
πάρει τον χρόνο του και να σκεφτεί, μπορεί να μην έχει υπομονή να περιμένει τη
σειρά του, να παρεμβαίνει σε συζητήσεις και σε παιχνίδια κ.λπ.
Ένα
παιδί μπορεί να εμφανίζει μόνο απροσεξία ή να συνδυάζει κάποια από τα παραπάνω
βασικά χαρακτηριστικά. Άρα, ένα παιδί μπορεί να είναι απρόσεκτο και παρορμητικό
αλλά όχι υπερκινητικό.
Ο Σουηδός σκηνοθέτης Erik Rosenlund δημιούργησε μία ταινία μικρού μήκους (η οποία είναι αναρτημένη όπως θα δείτε στο τέλος του άρθρου) θέλοντας να δείξει τις δυσκολίες ενός παιδιού που εμφανίζει συμπτώματα της ΔΕΠ-Υ. Με τον τίτλο "Falling Letters" στο βίντεό του, ο E.Rosenlund παρουσιάζει ένα αγόρι, το οποίο δυσκολεύεται α)να διαβάσει ολόκληρο το φύλλο εργασίας και τις πολλές πληροφορίες που αυτό έχει (είναι συνηθισμένο τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ να εμφανίζουν μαθησιακές δυσκολίες και να αδυνατούν να επεξεργαστούν μεγάλο αριθμό πληροφοριών -όπως τα πολλά ερωτήματα που φαίνεται να υπάρχουν στο φυλλάδιο του πρωταγωνιστή- και να ανταποκριθούν σε μεγάλο όγκο εργασιών), β)να συγκεντρωθεί στο μάθημα, γι'αυτό σχεδιάζει ζωγραφιές στο τετράδιό του , γ)να επικεντρώσει την προσοχή του στην εκτέλεση μίας δραστηριότητας χωρίς να παραιτηθεί από αυτή (για παράδειγμα, στο μάθημα της γυμναστικής δεν προσπαθεί να φτάσει τους κρίκους αλλά παραιτείται εύκολα), δ)να παραμείνει σε ένα μέρος χωρίς να μετακινηθεί (όπως, βλέπουμε στο βίντεο ο πρωταγωνιστής πηγαίνει στη στάση του λεωφορείου και αφού περιμένει λίγα λεπτά και το λεωφορείο δεν έρχεται, η προσοχή του αποσπάται από ένα λουλούδι που βρίσκεται κοντά του και τότε με την παρορμητικότητα που τον διακατέχει -ακόμη ένα χαρκατηριστικό της ΔΕΠ-Υ- πηγαίνει και βρίσκει περισσότερα λουλούδια και φτιάχνει ένα όμορφο στεφάνι χωρίς να σκέφτεται την ώρα και ότι το λεωφορείο μπορεί να περάσει από στιγμή σε στιγμή και να το χάσει).
Οι δυσκολίες των παιδιών με ΔΕΠ-Υ παγιώνονται αλλά και -κάποιες φορές- μεγεθύνονται λόγω της αδυναμίας των γονιών να κατανοήσουν τη φύση της διαταραχής. Πολλοί γονείς δίνουν χαρακτηρισμούς στα συγκεκριμένα παιδιά και θεωρούν ότι "βαριούνται", είναι "απρόσεκτα", είναι "ζωηρά", δημιουργούν συνέχεια προβλήματα, δεν κάθονται σε ένα μέρος κ.λπ. Το σημαντικό είναι οι γονείς που παρατηρούν ότι τα παιδιά τους δεν είναι τόσο λειτουργικά στο σπίτι και/ή στο σχολείο εξαιτίας της έλλειψης προσοχής, της υπερκινητικότητας και της παρορμητικότητας να ζητήσουν μία εκτενέστερη αξιολόγηση από ειδικό και να ενημερωθούν περισσότερο για τη ΔΕΠ-Υ. Με τη σωστή καθοδήγηση, οργάνωση και ενημέρωση το παιδί με ΔΕΠ-Υ μπορεί να βελτιωθεί και να γίνει περισσότερο αποτελεσματικό στην καθημερινότητα.
Οι δυσκολίες των παιδιών με ΔΕΠ-Υ παγιώνονται αλλά και -κάποιες φορές- μεγεθύνονται λόγω της αδυναμίας των γονιών να κατανοήσουν τη φύση της διαταραχής. Πολλοί γονείς δίνουν χαρακτηρισμούς στα συγκεκριμένα παιδιά και θεωρούν ότι "βαριούνται", είναι "απρόσεκτα", είναι "ζωηρά", δημιουργούν συνέχεια προβλήματα, δεν κάθονται σε ένα μέρος κ.λπ. Το σημαντικό είναι οι γονείς που παρατηρούν ότι τα παιδιά τους δεν είναι τόσο λειτουργικά στο σπίτι και/ή στο σχολείο εξαιτίας της έλλειψης προσοχής, της υπερκινητικότητας και της παρορμητικότητας να ζητήσουν μία εκτενέστερη αξιολόγηση από ειδικό και να ενημερωθούν περισσότερο για τη ΔΕΠ-Υ. Με τη σωστή καθοδήγηση, οργάνωση και ενημέρωση το παιδί με ΔΕΠ-Υ μπορεί να βελτιωθεί και να γίνει περισσότερο αποτελεσματικό στην καθημερινότητα.
Η συγκεκριμένη ταινία απεικονίζει με ένα εύστοχο τρόπο κάποια από τα βασικά συμπτώματα που συναντάμε στη ΔΕΠ-Υ.
Από την Αναστασία Δ. Φουρτάκα,
Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια.
Από την Αναστασία Δ. Φουρτάκα,
Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια.
Παρακολουθείστε το βίντεο:
Πηγή video:
Swedish title: Bokstavsbarn
Animated film by Erik Rosenlund Music by Martin Willert Sound design by Séamus Deivert ©Checkoofilm 2014
Swedish title: Bokstavsbarn
Animated film by Erik Rosenlund Music by Martin Willert Sound design by Séamus Deivert ©Checkoofilm 2014